Sinds oktober vorig jaar weeg ik mezelf elke ochtend. Daarvoor gingen er weken en maanden voorbij waarin ik nooit op de weegschaal stond.  Ook mijn cliënten adviseerde ik om dit niet te vaak te doen. Tegenwoordig heb ik mijn advies aangepast naar: ga of elke dag op de weegschaal (in de ochtend meteen na het ontwaken nadat je naar het toilet bent geweest) of 1x per week of minder. En in sommige gevallen zo min mogelijk of nooit.

De reden dat ik mezelf nu elke dag weeg is om de verandering in mijn lichaamssamenstelling bij te houden. Ik wil weten hoe de verhouding tussen mijn vetmassa en spiermassa verandert tijdens mijn transformatie naar de fitste versie van mezelf. Is gewicht dan een goede maat voor vooruitgang? NEE, absoluut niet! Als je alleen gefocust bent op lichaamsgewicht krijg je maar een klein gedeelte van het verhaal. 

Ik houd ook andere dingen bij zoals mijn omtrek in centimeters op verschillende plekken, mijn lichaamssamenstelling (verhouding tussen mijn lichaamsvet en spiermassa) volgens een Tanita weegschaal, mijn uren slaap (herstel), dagelijkse stresslevel, voedingsinname en uiteraard de vooruitgang in mijn trainingen.

Enkel het getal op de weegschaal zegt weinig tot niks en is zo misleidend. Te veel mensen zijn gefocust op dat ene getal en laten hun humeur of gewoontes daardoor bepalen. Hoe vaak ik  mensen hoor verzuchten dat ze door bepaald soort voeding in korte tijd zijn aangekomen. Die serieus denken dat ze na een uitgebreid diner de volgende dag een halve kilo meer lichaamsvet hebben. (in mijn boek Intermittent Fasting leg ik uit waarom dit niet mogelijk is)

Waarom zo verstrikt raken in een getal? Je lichaamsgewicht verandert continue … elke minuut; elke dag. Als je elke dag op de weegschaal gaat staan zie je dat. Onderstaande zou een voorbeeld kunnen zijn van iemands lichaamsgewicht gedurende een week:

• Maandag: 60,3 kg
• Dinsdag: 59,8 kg
• Woensdag: 60,5 kg
• Donderdag: 60,7 kg
• Vrijdag: 60,2 kg
• Zaterdag: 60,0 kg
• Zondag: 60,4 kg

Je lichaamsgewicht is geen statisch getal is, het verandert voortdurend. Dat je op donderdag meer weegt betekent niet dat je die dag meer lichaamsvet hebt. Zo werkt het niet.  Maar stel dat jij iemand bent die dat wel denkt. Je gaat dinsdag op de weegschaal staan; de weegschaal geeft 59,8 aan.  Vol goede moed ga je trainen, je houdt je aan je nieuw voedingsschema en gaat zondag weer op de weegschaal staan. Nu geeft de weegschaal 60,4 aan. “Wat??”, denk je dan misschien wanhopig “Wat doe ik fout? Dit voedingsschema werkt niet voor mij” etc, etc. En zo raak je ontmoedigd.

Als je elke dag op de weegschaal zou gaan staan zie je die schommelingen. Wanneer je daadwerkelijk progressie wil meten kun je elke dag op de weegschaal gaan staan en het weekgemiddelde gebruiken over langere tijd. Of je gaat minder frequent wegen en kijkt ook dan alleen naar het verloop over langere tijd. En dan alleen in combinatie met andere gegevens. 

 De schaal kan niet zeggen of je spieren hebt opgedaan. Een kilo spier is als een baksteen, klein en compact. Een kilo vet is als een donzig kussen, dik en klonterig. Wanneer je spieren opdoet en vet verliest, word je lichaam kleiner en strakker. Het opbouwen van spieren maakt het ook mogelijk om kleinere kledingmaten te passen zonder een grote verandering in gewicht. Misschien zegt de weegschaal na een fitnessprogramma van 90 dagen dat je 1 kilo bent afgevallen, wat misschien niet zo veel klinkt. Maar wat als je 5 kilo vet bent afgevallen en 4 kilo spiermassa hebt gewonnen? Dat is een waanzinnige verbetering van je lichaamssamenstelling, maar je zou het niet weten als je alleen een weegschaal zou gebruiken om je voortgang bij te houden. Hoe je het beste progressie bij kunt houden vertel ik in mijn blog van volgende week.