In een tijdschrift zag ik een advertentie voor een stijltang waarvan ik dacht dat mijn dochter er misschien interesse in zou hebben. Ik vertel haar over de stijltang en het merk en een paar uur later zie ik allemaal advertenties in mijn Instagram account voorbij komen van precies die stijltang van dat zelfde merk. Toeval??

Social dilemma

Iedereen die een beetje wat van media en reclame weet of de documentaire ‘Social Dilemma’ gezien heeft, weet inmiddels dat dat dus geen toeval is. Een collega van mij wilde jaren geleden zijn vrouw verrassen met een weekend Portugal, toen de verassing al verpest was doordat zij op hun gedeelde laptop continue advertenties voorbij zag komen van vakanties naar Portugal en dus wist dat hij daar naar had zitten zoeken.

Zoekopdracht

Maar inmiddels gaat deze tactiek verder dan wanneer je een zoekopdracht hebt ingetypt. Wanneer je de laatste tijd op social media platforms geweest bent kon je er niet omheen; elk bericht wat ook maar enigszins te maken had met COVID-19 of waar het woord virus of vaccin in voorkwam kreeg ongevraagd een melding erbij. Nooit eerder klikte ik op de bijgevoegde link die overal omhoog popte. Totdat ik in mijn stories een bericht had gedeeld over de nieuwe maatregelen met betrekking tot testen voor toegang en een melding kreeg dat (ongevraagd en zonder toestemming) diezelfde link aan was toegevoegd.

Gezondheidsbron….

Nooit had ik de behoefte gevoeld om te kijken welke informatie achter die link school. Maar nu het blijkbaar ook van toepassing was op berichten van mij en kon ik het niet laten op de link te klikken…….Wat voor gezondheidsbron was dit en welke informatie zouden ze geven? Misschien over hoe belangrijk beweging is voor je immuunsysteem, of het belang van gezonde voeding? En toen kwam het volgende tevoorschijn:

Feiten?

Feiten over een virus als titel en vervolgens een rijtje met informatie over vaccins?? Geen woord over het virus zelf, laat staan over gezondheid.Hier was ik even stil van. Welke partij zit achter deze grote campagne en met welk belang?? Want als er bij elk bericht op social media automatisch zo’n link omhoog komt dan is daar veel, heel veel geld ingepompt.

The Wave

Tijdens mijn opleiding Communicatie kregen we ook les in psychologie en massacommunicatie. Een van de lessen die me het meest is bijgebleven is die waarin we ‘The Wave’ te zien kregen. Deze week moest ik plotseling aan die film denken, ik zocht hem op en vond de 45 minuten durende film zowaar terug op YouTube. Terwijl ik zat te kijken schoof mijn middelste zoon aan, die ondanks de sterk verouderde beelden uit 1982, ademloos met mij mee keek tot het einde. Nadat we eerst heel stil waren van deze, op waarheid berustende, film hebben we nog lang nagepraat over de invloed van communicatie, propaganda en groepsgedrag. De film waarin een leraar, geïnspireerd door de geschiedenislessen over de tweede Wereldoorlog, een experiment met zijn leerlingen uitvoert, is nog steeds actueel. Beïnvloeding gebeurt nu op andere manieren dan vroeger, maar is van alle tijden.

Individualisme

Een groepsgevoel is mooi; tenzij anderen worden buitengesloten. Tenzij de groep blindelings vertrouwt op een leider. In een van de scènes smeekt een moeder haar dochter om zelf na te blijven denken, als individu. Om niet zomaar de groep te volgen. Dat is lastig in een tijd waarin we ongemerkt op zoveel manieren beïnvloed worden door partijen met andere belangen dan ons individuele belang. Hoe dat gebeurt wordt heel duidelijk uitgelegd in de documentaire ‘The social Dilemma’, maar ook ‘World War C’ geeft een inkijkje in de wereld van beïnvloeding.

Keep on thinking for yourself

Blijf zelf nadenken of informatie logisch is en klopt en haal je informatie van verschillende (betrouwbare) bronnen. Lastig, maar in ieder goed om je bewust te zijn van hoe we van alle kanten beïnvloed worden. Blijf trouw aan je waarden en normen en volg niet de grote groep omdat iedereen dat nou eenmaal doet of uit gemakzucht.