Heb jij je wel eens afgevraagd waarom je van brood, koekjes, pasta kan blijven eten zodra je er eenmaal mee begint? Het lijkt wel of je daar nooit verzadigd van raakt en er alleen maar meer van wilt. Guess what?  Het lijkt niet alleen zo; het is ook zo. Maar hoe dat komt? Er zijn meerdere redenen, waaronder de snel stijgende bloedsuikerspiegel als gevolg van de geraffineerde koolhydraten. Maar behalve dat is er nog een andere schuldige die hier debet aan is. En dat is een van de hormonen die je eetlust reguleert: leptine.

De ‘uit-schakelaar’ voor honger

Leptine is een hormoon dat door onze vetcellen wordt aangemaakt. Het heeft de belangrijke functie om onze hersenen een seintje te geven als we vol zijn, voldoende vetreserves in onze vetcellen hebben en niet meer voedsel hoeven te consumeren. Het is als de ‘uit-schakelaar’ voor honger. Als we een maaltijd eten, stijgt onze insuline, waardoor glucose uit onze maaltijd wordt opgeslagen als vet. Zodra het vet is opgeslagen, wordt leptine uitgescheiden door vetcellen die onze hersenen vertellen dat we genoeg energie hebben verbruikt. Leptineresistentie treedt op wanneer onze vetcellen te veel leptine te veel produceren, of wanneer de productie ontregeld is. Dat gebeurt wanneer we te vaak  en/of te veel eten of wanneer we te veel vetcellen in ons lichaam hebben. Onze hersenen hebben geen andere keuze dan hun reacties op dit belangrijke hormoon af te sluiten, omdat de receptoren er constant mee overspoeld worden. De hersenen verliezen hun gevoeligheid voor de berichten die ons vertellen te stoppen met eten en geloven in feite dat er sprake is van verhongering. De boodschap dat er voldoende gegeten is komt niet meer door waardoor er sprake is van overeten met als gevolg een vermeerdering van vetmassa, etc. 

Brood als boosdoener

Een recent onderzoek dat op 20 januari 2015 werd gepubliceerd, legde het verband tussen de inname van gluten en het onstaan van leptineresistentie.  Nadat we gluten hebben gegeten (te vinden in granen zoals tarwe, rogge, spelt en gerst), kunnen deeltjes gliadine en andere gluten-gerelateerde eiwitten in het serum van ons bloed worden gevonden. In deze baanbrekende studie braken onderzoekers eerst de gluten af ​​met dezelfde spijsverteringsenzymen als in onze darmen. Vervolgens plaatsten ze de verteerde gluten in de nabijheid van zowel leptine als cellen met leptinereceptoren. Vervolgens hebben ze het vermogen van leptine om in aanwezigheid van gluten aan zijn receptor te binden gemeten. Dit werd herhaald met verschillende concentraties gluten-gerelateerde eiwitten in de oplossing. De uitkomst was vrij schokkend. Gluten remde de binding van leptine aan zijn receptor op een concentratieafhankelijke manier. In feite verminderde gluten de leptinebinding met 50% bij een concentratie van 10ng/ml. Die zelfde concentratie wordt aangetroffen in menselijk serum na het consumeren van hoeveelheden glutenbevattend voedsel zoals brood en pasta.

Het staat vast dat leptineresistentie gevolgen heeft voor de opslag van vetmassa.Hoe minder leptine zich aan zijn receptor kan binden, hoe meer leptine onze vetcellen zullen afscheiden in hun pogingen om door onze hersenen te worden gehoord en hoe resistenter we worden. Het is een vicieuze cirkel. Het kan dus heel goed dat het eten van veel graanproducten een negatieve invloed heeft op je verzadigingshormoon. 

Mandje brood

We kennen het allemaal wel; het mandje brood op tafel in een restaurant waarvan je blijft eten. Zo nu en dan is dat helemaal geen ramp natuurlijk. Als het lekker brood is; geniet er van. Maar om tarweproducten een dagelijks terugkerend item op je menu te maken kan wel eens een minder goed idee zijn. Gelukkig zijn er tegenwoordig hele lekker alternatieven. Zo kun je in plaats van brood ook zadencrackers gebruiken (wanneer je ze koopt kijk dan wel even op de verpakking of ze niet toch tarwe of andere glutenbevattende granen bevatten) Of maak een dunne omelet en gebruik deze als ondergrond voor je beleg. In de avond is pasta makkelijk te vervangen door kelp noodles of courghetti en rijst kun je ook maken van bloemkool. En voor het ontbijt zijn de mogelijkheden oneindig. Maak bijvoorbeeld een smoothiebowl met veel groenten en fruit in plaats van je dag te starten met brood, crackers of ontbijtgranen. Maar ook een chiapudding of omelet is een goede start van de dag.

BRON: Jönsson T, Memon AA, Sundquist K, Sundquist J, Olsson S, Nalla A, Bauer M, Linse S. Digested wheat gluten inhibits binding between leptin and its receptor. BMC Biochem. 2015 Jan 20;16(1):3.